Det nye Testamente (1883-1889)/Brev til Romararne
Paulus, Jesu Kristi Tenar, kallad til Apostel, utkorad til aa forkynna Guds Evangelium,
2 som han fyrr lovade ved Profetarne sine i dei heilage Skrifter,
3 um hans Son, som etter Kjøtet er komen av Davids Ætt;
4 som etter Heilagdoms Ande er sannkjend som Guds Son med Velde ved Uppstoda fraa dei Daude, Jesus Kristus vaar Herre,
5 som me fekk Naade ved og Apostelembætte til aa verka Lydnad imot Trui millom alle Heidningar fyre hans Namns Skuld,
6 og millom deim ero de og kallade til Jesus Kristus: —
7 til alle Guds Elskade, Kallade, Heilage, som ero i Rom. Naade vere med dykker og Fred fraa Gud vaar Fader og Herren Jesus Kristus!
8 Fyrst takkar eg min Gud ved Jesus Kristus fyre dykker alle, fyredi dykkar Tru er velgjeti i all Verdi.
9 For Gud, som eg tener i min Ande i Evangeliet um hans Son, han er mit Vitne um, kor uavlatande eg kjem dykker i Hug,
10 med di eg i mine Bøner alltid bed um, at eg daa eingong kunde faa Lukka til, med Guds Vilje, aa koma til dykker;
11 for eg stundar etter aa sjaa dykker, at eg kunde giva dykker eikor andeleg Naadegaava med meg, so de kunde styrkjast,
12 det vil segja, at eg hjaa dykker kunde hyggjast saman med dykker ved den samlike Tru, dykkar og mi.
13 For eg vil ikkje, Brøder! at de skulo vera uvitande um, at eg ofte heve etlat meg til aa koma til dykker (men eg vart hindrad til dessa), at eg kunde hava nokor Frukt hjaa dykker og, liksom hjaa dei andre Heidningar.
14 Eg stend i Skuld baade til Grekarar og Barbarar, baade til Vise og Uvise.
15 Soleides er eg fyre min Deil buen til aa forkynna Evangeliet fyre dykker og, som ero i Rom.
16 For eg skjemmest ikkje ved Kristi Evangelium; for det er ei Guds Kraft til Frelsa fyre kvar den, som trur, fyre Jøde fyrst og fyre Grekar.
17 For i det vert Guds Rettferd openberrad av Tru til Tru, som skrivet er: „Men den Rettferdige av Tru skal liva.“
18 For Guds Vreide vert openberrad fraa Himmelen yver all Gudløysa og Urettferdi hjaa dei Menneskjor, som forhalda Sanningi ved Urettferd;
19 etterdi det, som Ein kann vita um Gud, er kunnigt ibland deim; for Gud heve kunngjort deim det.
20 For hans usuynlege Kynde, baade hans ævelege Kraft og Guddom, det vert skodat, sidan han skapte Verdi, daa det er skynande av Gjerningom, — so dei ero ikkje orsakande;
21 for endaa dei kjende Gud, so ærade og takkade dei honom ikkje som Gud, men vart faafengde i sine Tankar og deira uvituge Hjarta formyrktest.
22 Medan dei sagdest vera vise, vart dei Daarar,
23 og dei bytte den uforgjengelege Guds Herlegdom burt fyre eit Bilæte i Likning med ei forgjengeleg Menneskja og med Fuglar og firføtte Dyr og Krekelde.
24 Difyre yvergav Gud deim i deira Hjartans Lyster til Ureinska, so dei skjemde sine Likamar seg imillom,
25 med di dei bytte Guds Sanning burt fyre Lygn og ærade og dyrkade Skapningen framfyre Skaparen, som er velsignad i all Æva, Amen.
26 Difyre yvergav Gud deim til skammelege Lyster; for baade Kvinnorna deira forvende det naturlege Bruket til det unaturlege,
27 og framleides forlet og Mennerne det naturlege Bruket av Kvinna og kveiktest upp i si Lyst til kvarandre, so at Menner dreiv Skjemdaverk med Menner og fekk paa seg sjølve det Vederlag fyre si Villferd, som rett var.
28 Og liksom dei ikkje vyrde um aa hava Kunnskap um Gud, so yvergav Gud deim til eit vanvyrdande Huglynde, til aa gjera det Usømelege,
29 so dei ero fyllte med all Urettferd, Hordom, Argskap, Vinnesykja, Vondskap, fulle av Ovund, Mord, Trætte, Svik, Fulkynde,
30 Øyretutarar, Baktalarar, gudhatade, ovmodige, storlaatne, stororduge, uppfinnsame til Vondt, ulyduge mot Foreldre,
31 uvituge, usætande, ukjærlege, usemjande, miskunnlause,
32 slike, som vel kjenna Guds Dom, at dei, som gjera slikt, ero skyldige til Dauden, og endaa ikkje berre gjera det, men og giva sitt Samtykke til deim, som gjera det.
Difyre er du, Menneskja, ikkje orsakande, kven du so er, som dømer; for med di du dømer den Andre, fordømer du deg sjølv; for du, som dømer, gjerer sjølv det same.
2 Men me vita, at Guds Dom er etter Sanning yver deim, som gjera slikt.
3 Men trur du det, du Menneskja, som dømer deim, som gjera slikt, og sjølv gjerer det same, at du skal sleppa undan Guds Dom?
4 Elder vanvyrder du hans Rikdom paa Godleike og Tolmøde og Langmod og veit ikkje, at Guds Milda driv deg til Umvending?
5 Men med ditt Hardlynde og ditt ubotferduge Hjarta hopar du Vreide yver deg paa Vreidens Dag, daa Guds rettferdige Dom vert openberr;
6 for han skal giva kvar etter kvar sine Gjerningar:
7 deim, som med Trott i god Gjerning søkja Æra og Heider og Uforgjengelegdom, skal han giva eit ævelegt Liv;
8 men deim, som ero stridsame og ikkje lyda Sanningi, men lyda Urettferdi, skal hendast Harm og Vreide.
9 Trykk og Trengsla skal koma yver kvar Menneskesaal, som gjerer det Vonde, Jøde fyrst og Grekar;
10 men Æra og Heider og Fred skal hendast kvar den, som gjerer det Gode, Jøde fyrst og Grekar;
11 for det gjeld ingen Mannamun fyre Gud.
12 For so Mange, som syndade utan Log, dei skulo og fortjonast utan Log; og so Mange, som syndade med Logi, dei skulo og verta dømde ved Logi;
13 for ikkje dei, som høyra Logi, ero rettferdige fyre Gud; men dei, som gjera etter Logi, skulo verta rettferdiggjorde.
14 For naar Heidningarne, som ikkje hava Logi, gjera av Naturi det, som Logi byd, so ero dei ei Log fyre seg sjølve, endaa dei ikkje hava Logi;
15 for dei syna, at Loggjerningi er innskrivi i deria Hjarto, med di deira Samvit vitnar med, og Tankarne seg imillom saka elder og orsaka deim
16 paa den Dag, daa Gud skal døma det Dulde hjaa Menneskjom, etter mitt Evangelium, ved Jesus Kristus.
17 Sjaa, du er kallad Jøde og set di Lit til Logi og rosar deg av Gud
18 og veit hans Vilje, og fyresynt av Logi prøvar du dei ymse Ting
19 og trøyster deg til aa vera ein Vegvisar fyre Blinde, eit Ljos fyre deim, som ero i Myrker.
20 ein Uppsedar fyre Uvituge, ein Lærar fyre Umynduge, daa du heve den rette Skapnad av Kunnskap og Sanning i Logi.
21 Du som soleides lærer ein Annan, lærer du ikkje deg sjølv? du, som preikar, at Ein ikkje skal stela, stel du?
22 du, som segjar, at Ein ikkje skal drive Hor, driv du Hor? du, som styggjest ved Avgudar, ranar du Heilagdomar?
23 du, som rosar deg av Logi, vanærar du Gud ved aa brjota Logi?
24 For Guds Namn vert fyre dykkar Skuld spottat millom Heidningom, som skrivet er.
25 For Umskjering gjerer vel Gagn, um du held Logi; men bryt du Logi, so er di Umskjering vorti til Fyrehud.
26 Dersom daa Ein med Fyrehud liver etter Logbodi, skal so ikkje hans Fyrehud verta reknad fyre Umskjering?
27 Og den naturlege Fyrehud, som uppfyller Logi, skal døma deg, som med Bokstav og Umskjering bryt Logi.
28 For ikkje den er Jøde, som er det i syndo, og helder ikkje er det Umskjering, som er det i syndo, paa Kjøtet,
29 men den, som er Jøde i løyndo, og Umskjeringi paa Hjartat, i Anden, ikkje i Bokstaven; ein slik heve Ros, ikkje av Menneskjor, men av Gud.
Kvat Fyremun heve so Jøden? elder kvat Gagn er det i Umskjeringi?
2 Myket i alle Maatar! og fyrst daa det, at Guds Ord vart deim gjevet til Vareign.
3 For kor er det? um sume var utrue, skulde daa deira Utruskap gjera Guds Truskap til inkjes?
4 Langt derifraa! lat helder Gud vera sannordig, men kvar Menneskja ein Ljugar, som skrivet er: „At du maa kjennast rettferdig i dine Ord og vinna, naar du heve Søksmaal.“
5 Men dersom vaar Urettferd syner Guds Rettferd, kvat skulo me daa segja? er daa Gud urettferdig, naar han fører Vreiden yver oss? (Eg talar paa Menneskjevis.
6 Langt derifraa! Korleides kann Gud daa døma Verdi?).
7 For dersom Guds Sannleike ved mi Lygn synte seg ovstor til hans Æra, kvi vert eg endaa dømd som ein Syndar?
8 og skulo me daa ikkje (som me verta aatfunne fyre, og som sume segja, at me lære) gjera det Vonde, at det Gode kann koma utav det? Yver slike er Domen rettferdig.
9 Kvat so? Hava me nokon Fyremun? Nei, slett ikkje; for me hava fyrr klagat baade Jødar og Grekarar fyre, at dei ero allesaman under Synd,
10 som skrivet er: „Der er ingen Rettferdig, ikkje Ein helder;
11 der er Ingen, som er vitug; der er Ingen som søkjer Gud.
12 Dei er all avvikne; dei ero udugande vortne alle i Hop; der er Ingen, som gjerer Godt; der er ikkje ein Einaste.
13 Ei opnad Grav et Strupen deria; med Tungom sine svika dei; Orme-eiter er under Lepom deria.
14 Munnen deira er ful av Vannskap og Veiska.
15 Føterne deira ero snare til aa spilla Blod.
16 Avøyding og Usæla er der paa Vegom deira,
17 og ein Fredsveg kjenna dei ikkje.
18 Der er ingen Guds Age fyre Augom deira.“
19 Men me vita, at alt det, som Logi segjer, det talar ho til deim, som ero under Logi, so kvar Munn skal tagna, og all Verdi verta sakad fyre Gud,
20 etterdi at inkje Kjøt kann ved Loggjerning verta rettferdiggjort fyre honom; for ved Logi kjem Kanning av Synd.
21 Men no er Guds Rettferd, som er umvitnad av Logi og Profetarne, openberrad utan Log,
22 det vil segja: Guds Rettferd ved Trui paa Jesus Kristus fyre alle og yver Alle, som tru; for der er ingen Skilsmun:
23 for Alle syndade og vanta Æra fyre Gud,
24 og dei verta rettferdiggjorde til Givendes, av hans Naade, ved den Atterløysning, som er i Kristo Jesu,
25 som Gud sette fram i hans Blod som ein Naadestol ved Trui, til aa syna si Rettferd, fyredi han hadde Tol med dei Synder, som fyrr vart gjorde under Guds Langmod, —
26 til aa syna si Rettferd i den noverande Tid, at han kunde vera rettferdig og gjera den rettferdig, som heve Jesu Tru.
27 Kvar er so vaar Ros? Ho er utestengd. Ved kvat Slags Log? ei Log um Gjerningar? Nei, men ved ei Log um Tru.
28 Dermed so halda me fyre, at Menneskja vert rettferdiggjord ved Tru, utan Loggjerningar.
29 Elder er Gud berre Gud fyre Jødar? er han ikkje Gud fyre Heidningar og? Jau, fyre Heidningar og,
30 etterdi det er einGud, som vil rettferdiggjera dei Umskorne av Tru og dei Uumskorne ved Tru.
31 Avlysa me daa Logi ved Trui? Langt derifraa; men me stadfesta Logi.
Kvat skulo me daa segja, at Abraham Fader vaar heve vunnet etter Kjøtet?
2 For vart Abraham rettferdiggjord av Gjerningar, so heve han Nokot aa rosa seg av; men det heve han ikkje fyre Gud.
3 For kvat segjer Skrifti? „Men Abraham trudde Gud, og det vart reknat honom til Rettferd.“
4 Men den, som fer med Gjerningar, honom vert Løni ikkje tilreknad etter Naade, men etter Skyldnad;
5 men den derimot, som ikkje ser med Gjerningar, men trur paa honom, som rettferdiggjerer den Ugudlege, honom vert Trui hans reknad til Rettferd.
6 Liksom og David segjer den Menneskja sæl, som Gud tilreknar Rettferd utan Gjerningar:
7 „Sæle ero dei, som deira Misgjerder vart forlatne og deira Synder yverbreidde.
8 Sæl den Mann, som Herren ikkje tilreknar Synd!“
9 Gjeld no denne Sælking Umskjeringi elder Fyrehudi og? for me segja daa, at Trui vart Abraham reknad til Rettferd.
10 Korleides vart ho daa tilreknad honom? med Umskjering elder med Fyrehud? Ikkje med Umskjering, men med Fyrehud.
11 Og han fekk Umskjeringteiknet som eit Innsigle paa den Rettferd af Trui, som han hadde med Fyrehudi, fyredi at han skulde vera Fader til alle deim, som tru med Fyrehud, at Rettferd skulde verta tilreknad deim og,
12 og Fader til dei Umskorne, som ikkje berre hava Umskjering, men som og ganga i Fotfarom av den Tru, som Abraham Fader vaar hadde med Fyrehudi.
13 For ikkje ved Logi vart den Lovnaden gjeven Abraham og Ætti hans, at han skulde vera Erving til Verdi, men ved Rettferdi av Tru.
14 For dersom dei, som hava Logi, ero Ervingar, so er Trui gjord gagnlaus og Lovnaden til inkjes;
15 for Logi verkar Vreide; for der ingi Log er, der er helder ingi Motgjerd.
16 Difyre er Arven av Tru, at han kunde vera av Naade, at Lovnaden kunde standa fast fyre all Ætti, ikke berre fyre den, som heve Logi, men og fyre den, som heve Abrahams Tru, han som er Fader fyre oss alle
17 (som skrivet er: „Eg heve sfett deg til Fader fyre mange Folk“) fyre Guds Aasyn, som han trudde paa, som gjerer dei Daude livande og kallar det, som ikkje er til, som det var til.
18 For han trudde med Von mot Von, at han skulde verta Fader til mange Folk, etter det, som sagt var: „So skal di Ætt vera;“
19 og daa han ikkje var veik i Trui, so saag han ikkje paa sin eigen Likam, som alt var utlivd, med di han var fram mot hundrad Aar gamall, og ikkje paa det daude Moderlivet hennar Sara;
20 men paa Guds Lovnad tvilade han ikkje med Vantru, men vart sterk ved Trui og gav Gud Æra,
21 fullviss paa, at det han heve lovat, er han og megtug til aa gjera.
22 Difyre vart det og reknat honom til Rettferd.
23 Men ikkje berre fyre hans Skuld vart det skrivet, at det vart honom tilreknat,
24 men og fyre vaar Skuld, som det skal verta tilreknat, naar me tru paa honom, som vekte Jesus vaar Herre upp fraa dei Daude,
25 han som vart yvergjeven fyre vaare Misgjerningar og uppvekt fyre vaar Rettferdiggjering.
Daa me no ero rettferdiggjorde av Trui, hava me Fred med Gud ved vaar Herre Jesus Kristus,
2 liksom me og ved honom hava i Trui fenget Tilgjenge til denne Naade, som me standa i, og me rosa oss av Von um Guds Herlegdom.
3 Og ikkje berre det; men me rosa oss og av Trengslom, daa me vita, at Trengsla verkar Tolmøde,
4 og Tolmødet verkar Røynsla og Røynsla verkar Von,
5 og Voni gjerer ikkje til Skammar, fyredi Guds Kjærleike er uthellt i Hjarto vaare ved den Heilage Ande, som er oss gjeven.
6 For medan me endaa var duglause, døydde Kristus i den fyresette Tid fyre Ugudlege;
7 for det vil vandt Nokon døy fyre ein Rettferdig — fyre den Gode torde Ein kann henda koma seg til aa døy —;
8 men Gud syner sin Kjærleike til oss med di, at Kristus døydde fyre oss, medan me endaa var Syndarar.
9 So myket helder skulo me daa, no me ero rettferdiggjorde ved hans Blod, verta frelste ved honom fraa Vreiden.
10 For dersom me, daa me var Fiendar, vart utsonade med Gud ved hans Sons Daude, so skulo me so myket helder no, daa me ero utsonade, verta frelste ved hans Liv.
11 Og ikkje berre det; men me rosa oss og av Gud ved vaar Herre Jesus Kristus, som me no hava fenget Soningi ved.
12 Difyre, liksom Syndi ved eiMenneskja kom inn i Verdi, og Dauden ved Syndi, og Dauden soleides trengde seg igjenom til alle Menneskjor, av di dei syndade alle, —
13 for vel var der Synd i Verdi fyrr Logi; men Syndi vert ikkje tilreknad, der ingi Log er;
14 men endaa valdade Dauden fraa Adam til Moses ogso yver deim, som ikkje hadde syndat i Likning med Adams Misgjerd, han som er eit Fyredøme paa den Tilkomande.
15 Det er daa ikkje so med Naadegaava som med Fallet; for døydde dei Mange ved Fallet av den Eine, so er Guds Naade og Naadegaava av den eine Menneskja Jesus Kristus so myket meir vorten ovrik fyre dei Mange.
16 Og ikkje er det med Gaava, som det var med Syndi av den Eine; for Domen kom fraa den Eine til Fordøming, men Naadegaava etter mange Fall til Fridøming.
17 For dersom Dauden fyre den eine Manns Fall valdade ved den Eine, so skulo dei, som taka imot den ovrike Naade og Rettferds Gaava, so myket meir valda i Livet ved den Eine, Jesus Kristus. —
18 Difyre, liksom einManns Fall vart til Fordøming fyre alle Menneskjor, so vart og einManns rettferdige Gjerning til Livsens Rettferdiggjering fyre alle Menneskjor.
19 For liksom dei Mange vart Syndarar ved Ulydnaden av den eine Mennskja, so skulo og dei Mange verta rettferdige ved Lydnaden av den Eine.
20 Men Logi kom attaat, at Fallet skulde verta større; men der Syndi vart større, vart Naaden endaa meir ovstor,
21 fyredi at, liksom Syndi valdade ved Dauden, so skulde og Naaden valda ved Rettferd til ævelegt Liv ved Jesus Kristus vaar Herre.
Kvat skulo me daa segja? Skulo me halde fram med Syndi, at Naaden kann verta større?
2 Langt derifraa! Me, som ero avdøydde fraa Syndi, kor skulo me endaa liva i henne?
3 Elder vita de ikkje, at alle me, som vart døypte til Kristus Jesus, me vart døypte til Dauden hans?
4 Me vart soleides gravlagde med honom ved Daupen til Dauden hans, fyredi at, liksom Kristus vart uppvekt fraa dei Daude ved Faderens Herlegdom, so skulo og me ferdast i ein ny Livnad.
5 For dersom me ero samlagade med honom til Likning med Dauden hans, so skulo me og vera det til Likning med Uppstoda hans,
6 daa me vita dette, at vaar gamle Mennskja vart krossfest med honom, so Syndalikamen skulde verta til inkjes, so me ikkje lenger skulo tena Syndi;
7 for den, som er daud, er rettferdiggjord fraa Syndi.
8 Men døydde me med Kristo, so tru me, at me og skulo liva med honom,
9 av di me vita, at sidan Kristus er uppvekt fraa dei Daude, døyr han ikkje meir; Dauden heve ikkje lenger Vald yver honom.
10 For det, at han døydde, det døydde han ein Gong fyre Syndi; men det, at han liver, det liver han fyre Gud.
11 Soleides skulo de og rekna dykker som daude fyre Syndi, men livande fyre Gud i Kristo Jesu vaar Herre.
12 Difyre skal ikkje Syndi valda i dykkar daudelege Likam, so de lyda henne i dei likamleges Lyster.
13 Og give ikkje Limerne dykkar under Syndi til Vaapen fyre Urettferd; men give dykker sjølve under Gud, so som upplivnade av daudom, og Limerne dykkar under Gud til Vaapen fyre Rettferd.
14 For Syndi skal ikkje valda yver dykker, av di de ero ikkje under Logi, men under Naaden.
15 Kvat so? Skulo me synda, sidan me ikkje ero under Logi, men under Naaden? Langt derifraa!
16 Vita de ikkje, at naar de giva dykker under Nokon som Tenarar til Lydnad, so ero de og Tenarar under den, som de lyda, anten det so er under Syndi til Daude, elder under Lydnaden til Rettferd?
17 Men Gud vere Takk, at de, som var Tenarar under Syndi, ero no av Hjartat vortne lyduge mot den Lærdomsform, som de ero yverførde til!
18 Men sidan de ero frigjorde fraa Syndi, ero de vortne Tenarar under Rettferdi.
19 Eg talar paa Menneskjevis fyre dykkar Kjøts Vesaldom. For liksom de gav Limerne dykkar til Tenarar under Ureinska og Urettferdi til Urettferd, so skulo de no giva Limerne dykkar til Tenarar under Rettferdi til Helging.
20 For daa de var Tenarar under Syndi, va de frie fraa Rettferdi.
21 Kvat Frukt hadde de so den Tid? Slike Ting, som de no skjemmast ved; for Endelykten paa deim er Dauden.
22 Men no, de ero frigjorde fraa Syndi og vortne Guds Tenarar, hava de dykkar Frukt til Helging, og Endelykten er ævelegt Liv.
23 For den Løn, som Syndi giv, er Dauden, men Guds Naadegaava er ævelegt Liv i Kristo Jesu vaar Herre.
Elder vita de ikkje, Brøder, (for eg talar til slike, som kjenna Logi), at Logi heve Vald yver Menneskja, so lenge ho liver?
2 For den gifte Kvinna er bundi ved Logi til Mannen, alt medan han liver; men dersom Mannen døyr, er ho løyst fraa Logi um Mannen.
3 Difyre skal ho kallast Horkona, um ho giftest med ein annan Mann, medan Mannen hennar liver; men dersom Mannen døyr, er ho fri fraa Logi, so ho ikkje skal vera Horkona, um ho giftest med ein annan Mann.
4 Soleides, mine Brøder, døydde de og fraa Logi med Kristi Likam, at de skulde tilhøyra ein Annan, det er: honom, som er uppvekt fraa dei Daude, at me kunde bera Frukt fyre Gud.
5 For daa me var i Kjøtet, verkade dei synduge Lyster, som vart vekte ved Logi, i vaare Limer, so me bar Frukt fyre Dauden;
6 men no ero me løyste fraa Logi, daa me ero avdøydde fraa den, som me var fangade under, at me skulo tena paa eit nytt Lag i Anden, og ikkje paa det gamle Lag i Bokstaven.
7 Kvat skulo med daa segja? er Logi Synd? Langt derifraa! Men eg kjende ikkje Syndi utan Logi; for eg kjende ikkje Lysti, dersom Logi ikkje hadde sagt: „Du skal ikkje lysta!“
8 Men Syndi tok Tilleiding av Bodordet, og verkade allskyns Lyst i meg; for utan Log er Syndi daud.
9 Eg livde eitid utan Log; men daa Bodordet kom, livnade Syndi upp,
10 men eg døydde, og Bodordet, som var gjevet til Liv, det røyndest med til Daude;
11 for Syndi tok Tilleiding av Bodordet og daarade og drap med ved det.
12 So er daa Logi heilag, og Bodordet heilagt og rettferdigt og godt.
13 Er daa det Gode vortet meg til Daude? Langt derifraa! men Syndi er det, at ho skulde syna seg som Synd, av di ho ved det Gode volde meg Daude, at Syndi skulde verta storlege syndug ved Bodordet.
14 For me vita, at Logi er andeleg, men eg er kjøtleg, seld under Syndi.
15 For det, eg gjerer, veit eg ikkje av; for ikkje det, som eg vil, gjerer eg; men det, som eg hatar, det gjerer eg.
16 Men gjerer eg det, som eg ikkje vil, so vitnar eg med Logi, at ho er god.
17 Men no gjerer ikkje eg det lenger, men Syndi, som bur i meg.
18 For eg veit, at i meg, det er i mit Kjøt, bur inkje Godt; for det aa vilja stend i mi Magt, men aa utføra det Gode vinn eg ikkje.
19 For det Gode, som eg vil, det gjerer eg ikkje; men det Vonde, som eg ikkje vil, det gjerer eg.
20 Men gjerer eg det, som eg ikkje vil, so gjerer ikkje eg det lenger, men Syndi, som bur i meg.
21 So finn eg daa den Log fyre meg, naar eg vil gjera det Gode, at det Vonde ligg meg fyre Handi;
22 for eg er glad i Guds Log etter den indre Menneskja;
23 men eg ser ei onnor Log i mine Limer, som strider imot Logi i min Hug og fangar meg under Syndalogi, som er i mine Limer.
24 Eg arme Menneskja! kven skal frigjera meg fraa denne Daudsens Likam?
25 Eg takkar Gud ved Jesus Kristus vaar Herre! So tener eg daa Guds Log med Hugen, men Syndalogi med Kjøtet.
So er der daa ingi Fordøming fyre deim, som ero i Kristo Jesu, deim som ikkje fara etter Kjøtet, men etter Anden;
2 for Logi av Livsens Ande heve i Kristo Jesu frigjort meg fraa Logi av Syndi og Dauden.
3 For det, som var umoglegt fyre Logi, av di ho var magtlaus ved Kjøtet, det gjorde Gud, daa han sende Son sin i syndugt Kjøts Likning og fyre Syndi Skuld og fordømde Syndi i Kjøtet,
4 at Logkravet skulde verta fullnøgt i oss, som ikkje fara etter Kjøtet, men etter Anden.
5 For dei, som ero etter Kjøtet, traa etter det, som høyrer Kjøtet til; men dei, som ero etter Anden, traa etter det, som høyrer Anden til.
6 For Kjøtsens Traadom er Dauden; men Andens Traadom er Liv og Fred,
7 etterdi Kjøtsens Traadom er Fiendskap imot Gud; for det er ikkje Guds Log lydugt, ja det kann ikkje vera det helder;
8 og dei, som ero i Kjøtet, kunna ikkje tekkjast af Gud.
9 Men de ero ikkje i Kjøtet, men i Anden, so framt Guds Ande bur i dykker; men heve Ein ikkje Kristi Ande, so høyrer han ikkje honom til.
10 Men er Kristus i dykker, so er vel Likamen daud fyre Syndi, men Anden er Liv fyre Rettferdi.
11 Men dersom Anden hans, som vekte Jesus upp fraa dei Daude, bur i dykker, so skal han, som vekte Kristus upp fraa dei Daude, ogso gjera dykkar daudelege Likamar livande ved Anden sin, som bur i dykker.
12 Difyre, Brøder! standa me ikkje i Skuld til Kjøtet, so me skulde liva etter Kjøtet;
13 for dersom de liva etter Kjøtet, skulo de døy; men dersom de døyda Likamens Gjerningar ved Anden, skulo de liva.
14 For so Mange, som verta drivne av Guds Ande, dei ero Guds Born.
15 For de fekk ikkje ein Tældoms Ande til Ræddhug atter; men de fekk ein Barnakors Ande, og ved honom ropa me: Abba, Fader!
16 Anden sjølv vitnar med vaar Ande, at me ero Guds Born.
17 Men ero me Born, so ero me og Ervingar, det er: Guds Ervingar og Kristi Medervingar, so framt me lida med honom, at me og skulo verta herleggjorde med honom.
18 For eg held so fyre, at Lidingarne i den noverande Tid ikkje ero vyrdande imot den Æra, som skal openberrast paa oss.
19 For Skapninger stundar med Lengting etter Openberringi av Guds Born;
20 for Skapningen er lagd under Vesaldomen, ikkje godviljug, men etter Viljer hans, som lagde honom derunder,
21 i Von um, at Skapningen og skal verta frigjord fraa Trældomen under Tunsla til Fridomen i Æra med Guds Born.
22 For me vita, at all Skapningen sukkar saman og verkjer saman alt til desa;
23 ja ikkje berre det, men me og, som hava Fyrstegrøda av Anden, jamvel me sukka med oss sjølve, medan me stunda etter Barnakoret, vaar Likams Utløysning.
24 For i Voni vart me frelste; men ei Von; for kvi skulde Ein vona det, som han ser?
25 Men dersom me vona det, me ikkje sjaa, so stunda me deretter med Tolmøde.
26 Men sameleides kjem og Anden vaar Vanmagt til Hjelp; for me vita ikkje, kvat me skulo beda um, so som det turvtest; men Anden sjølv gjeng i Bøn fyre oss med usegjelege Sukkar;
27 men han, som ransakar Hjarto, veit kvat Anden meiner; for etter Guds Vilje gjeng han i Bøn fyre dei Heilage.
28 Men me vita, at alle Ting lagast deim til Gode, som elska Gud, deim som etter hans Raadgjerd ero kallade.
29 For deim, som han fyreaat kjende, deim forade han og fyreaat til aa verta tilskapade etter hans Sons Bilæte, at han skulde vera den fyrstefødde millom mange Brøder;
30 men deim, han fyreaat korade, deim kallade han og; og deim, han kallade, deim rettferdiggjorde han og; og deim, han rettferdiggjorde, deim herleggjorde han og.
31 Kvat skulo me daa segja til dette? Er Gud med oss, kven er daa imot oss?
32 Han, som ikkje sparde sin eigen Son, men gav honom fyre oss alle, kor skulde han ikkje og giva oss alle Ting med honom?
33 Kven vil klaga Guds Utvalde? Gud er den, som rettferdiggjerer.
34 Kven er den, som fordømer? Kristus er den, som fordømer? Kristus er den, som er daud, ja endaa meir, som og er uppvekt, som og er ved Guds høgre Hand, som og gjeng i Bøn fyre oss.
35 Kven skal skilja oss fraa Kristi Kjærleike? Trykk elder Trengsla elder Forfylging elder Hunger elder Klædeløysa elder Faare elder Sverd?
36 som skrivet er: „Fyre di Skuld verta me drepne all Dagen; me vart reknade som Slagtesauder.“
37 Men i alt dette sigra me storom ved honom, som elskade oss.
38 For eg er viss paa, at korkje Daude elder Liv, korkje Englar elder Herrevelde elder Magter, korkje det Noverande elder de Tilkomande,
39 korkje Høgs elder Dypt elder nokon annan Skapning skal kunna skilja oss fraa Guds Kjærleike i Kristo Jesu, vaar Herre.
Eg segjer Sanning i Kristo, eg lyg ikkje, daa mitt Samvit vitnar med meg i den Heilage Ande,
2 at eg heve ei stor Sorg og ein stendig Verk i mitt Hjarta.
3 For eg vilde ynskja, at eg sjølv var bannstøytt fraa Kristo fyre Brøderne mine, Skyldingarne mine etter Kjøtet,
4 dei, som ero Israelitar, som hava Barnakoret og Herlegdomen og Pakterna og Loggivningi og Gudstenesta og Lovnadarne,
5 som hava Federne, og som Kristus er ættad fraa etter Kjøtet, han som er Gud yver alle Ting, velsignad i all Æva, Amen!
6 Det er daa ikkje so, at Guds Ord skulde hava misfallet; for ikkje alle dei ero Israel som ero ættade fraa Israel;
7 og ikkje ero Alle Abrahams Born, fyredi um dei ero hans Ætt; men det er skrivet: „I Isak skal verta kallad deg Ætt;“
8 det er: ikkje Borni etter Kjøtet ero Guds Born; men Borni etter Lovnaden verta reknade honom til Ætt.
9 For dette er eit Lovnadsord: „Ved denne Tid vil eg koma, og daa skal Sara hava ein Son.“
10 Men ikkje berre det; men og til Rebekka vart slikt sagt, daa ho var med Barn ved Ein, det er Isak, Fader vaar.
11 For daa dei endaa var ufødde og ikkje hadde gjort nokot Godt elder Vondt (fyredi at Guds Naadgjerd etter Utval skulde standa ved Lag, ikkje ved Gjerningar, men ved honom, som kallade),
12 daa vart det sagt til henne: „den Eldste skal tena den Yngste;“
13 liksom det er skrivet: „Jakob elskade eg, men Esau hatade eg.“
14 Kvat skulo me daa segja? Maa tru der daa er Urettferd hjaa Gud? Langt derifraa!
15 For han segjer til Moses: „Eg vil miskunna den, som er miskunnar, og vaarkunna, som eg vaarkunnar.“
16 So stend det daa ikkje til den, som vil, og helder ikkje til den, som renner, men til Gud, som gjerer Miskunn.
17 For Skrifti segjer til Farao: „Just dertil reiste eg deg upp, at eg kunde syna mi Magt paa deg, og at mitt Namn kunde verta kunngjort yver all Jordi.“
18 So miskunnar han daa den, han vil, og forherder den, han vil.
19 Du vil daa segja til meg: Kvi læt han endaa illa? Kven stend daa Viljen hans imot?
20 Men kven er daa du Menneskja, som andordast med Gud? Vil daa Verket segja til Verkaren: Kvi gjorde du meg so?
21 Elder heve Krusmakaren ikkje Vald yver Leiret, so han av same Deigi kann gjera det eine Kjerald til Æra, det andre til Vanæra?
22 Men enn um no Gud, daa han vilde syna sin Vreide og kunngjera si Magt, endaa med stort Langmod tolde dei Breidekjerald, som var lagade til Fortjoning.
23 at han og kunde kunngjera sin rike Herlegdom paa dei Miskunnkjerald, som han fyrr hadde lagat til Herlegdom?
24 og til slike kallade han og oss, ikkje berre av Jødar, men og av Heidningar;
25 som han og segjer hjaa Hoseas: „Eg vil kalla det mitt Folk, som ikkje var mitt Folk, og henne den Elskade, som ikkje var elskad;
26 og det skal henda paa den Staden, der det var sagt til deim: de ero ikkje mitt Folk, der skulo dei verta kallade den livande Guds Born.“
27 Og Esaias ropar ut yver Israel: „Um Talet paa Israels Born er som Havsens Sand, so skal daa berre Leivninger verta frelst;
28 for sitt Ord fullfører han og gjerer det snøgt av i Rettferd; for eit snøgt avgjort Ord skal Herren utføra paa Jordi.“
29 Og som Esaias fyrr heve sagt: „Hadde ikkje Herren Sebaot leivt oss eit Sæde, so var me vortne som Sodoma og vortne like med Gomorra.“
30 Kvat skulo me daa segja? At Heidningarne, som ikkje søkte Rettferd, dei vann Rettferd, men Rettferdi av Tru;
31 men Israel derimot, som søkte Rettferds Log, dei vann ikkje fram til Rettferds Log.
32 Kvifyre so? Fyredi dei ikkje søkte henne ved Tru, men so som ved Loggjerningar; for dei støytte seg paa Støytesteinen;
33 som skrivet er: „Sjaa, eg set i Sion ein Stein til Støyt og eit Berg til Avstygging, og kvar den, som trur paa honom, skal ikkje verta til Skammar.“
Brøder! Mitt Hjartans Ynskje og mi Bøn til Gud er fyre Israel um Frelsa.
2 For eg giv deim det Vitnesmaal, at dei hava Ihuge fyre Gud, men ikkje med Skynsemd.
3 for daa dei ikkje kjende Guds Rettferd, men strævade etter aa grunna si eigi Rettferd, so gav dei seg ikkje under Guds Rettferd.
4 For Kristus er Endemaalet fyre Logi til Rettferd fyre kvar den, som trur.
5 For Moses skriv um den Rettferd, som er av Logi: „Den Menneskja, som gjerer desse Ting, skal liva ved deim.“
6 Men den Rettferd, som er av Tru, segjer so: „Seg ikkje i ditt Hjarta: kven skal fara upp til Himmels?“ (det er: til aa føra Kristus ned);
7 „elder: kven skal fara ned i Avgrunnen?“ (det er: til aa føra Kristus upp fraa dei Daude).
8 Men kvat segjer ho? „Ordet er deg nær, i din Munn og i ditt Hjarta;“ det er Ordet um Tru, som me forkynna.
9 For dersom du vedkjennest Herren Jesus med din Munn og trur i ditt Hjarta, at Gud vekte honom upp fraa dei Daude, so skal du verta frelstt;
10 for med Hjartat trur Ein til Rettferd, og med Munnen vedkjennest Ein til Frelsa.
11 For Skrifti segjer: „Kvar den, som trur paa honom, skal ikkje verta til Skammar;“
12 for der er ingen Skilsmun paa Jøde og Grekar; for Alle hava den same Herre, som er rik nog fyre Alle, som paakalla honom.
13 „For kvar den, som paakallar Herrens Namn, skal verta frelst.“
14 Kor skulo dei daa paakalla den, som dei ikkje hava trutt paa? og kor skulo dei tru paa den, dei ikkje hava høyrt um? og kor skulo dei høyra utan der er Nokon, som forkynner?
15 og kor skulo dei forkynna, utan dei verta utsende? som skrivet er: „Kor fagre Føterne deira ero, som forkynna Fred, som bera godt Bod!“
16 Men ikkje alle lydde det gode Bodet; for Esaias segjer: „Herre, kven trudde Bodskapen vaar?“
17 So kjem daa Trui av Høyringi, men Høyringi ved Guds Ord.
18 Men eg segjer: Hava dei daa ikkje høyrt det? Jau til Vissa: „Røysti deira gjekk ut yver all Jordi, og Ordi deira til Heimsens Endar.“
19 Men eg segjer: Var Israel daa uvitande um det? Fyrst segjer Moses: „Eg vil gjera dykker aabrydne paa det, som ikkje er Folk; paa eit uvitugt Folk vil eg gjera dykker harme.“
20 Og Esaias vaagar seg til aa segja: „Eg vart funnen av deim, som ikkje søkte meg; eg synte meg fyre deim, som ikkje spurde etter meg.“
21 Men um Israel segjer han: „Eg rette all Dagen mine Hender ut til eit ulydugt og gjenordigt Folk.“
Eg segjer difyre: Heve Gud daa utskotet sitt Folk? Langt derifraa! for eg er og ein Israelit, av Abrahams Ætt, av Benjamins Ættgrein.
2 Gud heve ikkje utskotet sitt Folk, som han fyreaat kjende. Elder vita de ikkje, kvat Skrifti segjer um Elias? korleides han stig fram fyre Gud imot Israel, segjande:
3 „Herre! Profetarne dine drap dei, og Altari dine reiv dei ned, og eg vart aaleine atter, og dei standa meg etter Livet.“
4 Men kvat segjer det guddomlege Svar til honom? „Eg leivde meg sjau Tusund Mann, som ikkje bøygde Kne fyre Ba’al.“
5 Soleides er daa og i denne Tid ein Leivning etter Naadens Utval vorten atter.
6 Men er det av Naade, so er det ikkje lenger av Gjerningar: elles vert Naaden ikkje lenger Naade; og er det av Gjerningar, so er det ikkje lenger Naade: elles er Gjerningi ikkje lenger Gjerning.
7 Kvat so? Det Israel traattar etter, heve det ikkje naatt; men dei Utvalde hava naatt det; dei Andre ero forherde;
8 som skrivet er: „Gud gav deim ein Dauvskaps Ande, Augo, som ikkje sjaa, og Øyro som ikkje høyra, til den Dag i Dag.“
9 Og David segjer: „Lat Bordet deira verta deim til ei Snara og ei Gildra og ei Fella og ei Attergjeld!
10 Lat Augo deira formyrkjast, so dei ikkje sjaa, og bøyg alltid Ryggen deira!“
11 Eg segjer difyre: Snaavade dei daa dertil, at dei skulde falla? Langt derifraa! men ved deira Fall er Frelsa komi til Heidningarne, at desse skulde vekkja deim til Kapphug.
12 Men dersom deira Fall er Rikdom fyre Verdi, og deira Fraagang Rikdom fyre Heidningarne, kor myket meir skal daa deira Fullnad vera det?
13 For til dykker, Heidningar, talar eg. Med di eg er Heidningapostel, heidrar eg mitt Embætte,
14 um eg daa kunde vekkja mi Ætt til Kapphug og frelsa nokre av deim.
15 For dersom deira Burtkasting er Soning fyre Verdi, kvat annat er daa deira Mottaking enn Liv av Daude?
16 Men er Fyrstegrøda heilag, so er Deigi det og, og er Roti heilag, so ero Greinerna det og.
17 Men um no sume av Greinom ero avbrotne, og du, som var ein vill Oljekvist, vart innsett imillom deim og vart luthavande i Roti og Feita paa Oljetreet,
18 so rosa deg ikkje imot Greinerna; men um du rosar deg, so er det daa ikkje du, som ber Roti, men det er Roti, som ber deg.
19 Du vil daa segja: „Greinerna vart avbrotne fyre di, at eg skulde verta innsett.“
20 Ja vel nog! Ved Vantru vart dei avbrotne, men du stend ved Tru; høgmodast ikkje, men ottast!
21 For dersom Gud ikkje sparde dei naturlege Greinerna, so vil han visst ikkje spara deg helder.
22 Sjaa daa Guds Godleike og Strengleike: Strengleiken imot deim, som ero fallne, men Godleiken imot deg, so framt du held fast paa Godleiken; elles skal du og verta avhoggen.
23 Men hine skulo og verta innsette, dersom dei ikkje halda fram i Vantrui; for Gud er megtug til aa innsetja deim atter.
24 For dersom du vart avhoggen av det naturlege ville Oljetre og imot Naturi innsett i eit godt Oljetre, kor myket helder skulo daa dei, som av Naturi var Greiner, verta innsette i sitt eiget Oljetre!
25 For eg vil ikkje, Brøder! at de skulo vera uvitande um denne Løyndomen (so de ikkje skulo tykkjast dykker sjølv kloke): at Forherding til Deils er komi yver Israel, til dess at Fullnaden av Heidningom er komen inn,
26 og so skal heile Israel verta frelst; som skrivet er: „Fraa Sion skal Frelsaren koma og rydja Gudsløysa burt fraa Jakob;
27 og dette er mi Pakt med deim, naar eg tek deira Synder burt.“
28 Etter Evangeliet ero dei vel Fiendar fyre dykkar Skuld; men etter Utvalet ero dei elskade fyre Federne Skuld;
29 for Naadegaavorna og Kallet angrar Gud ikkje.
30 For liksom de fyrr var ulyduge imot Gud, men no hava fenget Miskunn ved deira Ulydnad,
31 so ero dei og no vortne ulyduge dertil, at dei og skulo saa Miskunn ved den Miskunn, som er dykker gjevi;
32 for Gud heve yvergjevet deim alle til Ulydnad, at han kunde miskunna deim alle.
33 Aa det Djup av Rikdom og Visdom og Kunnskap i Gud! kor uransakelege hans Domar ero, og kor urekkjande hans Vegar!
34 For kven kjende Herrens Hug, elder kven var Naadgivaren hans?
35 Elder kven gav honom nokot fyreaat, so det maatte verta honom vederlagt?
36 For av honom og ved honom og til honom ero alle Ting. Honom vere Æra i all Æva! Amen.
So aaminner eg dykker, Brøder, ved Guds Miskunn, um aa framføra dykkar Likamar til eit Offer, som er livande, heilagt og huglegt fyre Gud, — dette er dykkar andelege Gudstenesta;
2 og lage dykker ikkje likt med denne Verdi, men umlagest ved Nyskaping av Hugen dykkar, so de kunna prøva, kvat som er Guds Vilje: det Gode, Huglege og Fullkomne.
3 For ved den Naade, som er meg gjeven, segjer eg til kvar og ein millom dykker, at han ikkje skal tenkja høgre um seg, enn han byr tenkja, men tenkja so, at han er bljugtenkt, etter so som Gud heve tiletlat kvar sitt Maat av Tru.
4 For liksom me hava mange Limer paa ein Likam, men ikkje alle Limerne hava den same Gjerning,
5 soleides ero me Mange ein Likam i Kristo, men kvar fyre seg ero me kvarannans Limer.
6 Og saa me hava ymse Naadegaavor alt etter den Naade, som er oss gjeven, so lat oss, um me hava Profetgaava, bruka henne i Samhøve med vaar Tru;
7 elder um me hava ei Tenesta, so lat oss taka Vare paa Tenesta; elder um Ein er Lærar, paa Lærdomen;
8 elder um Ein er Fyreteljar, paa Fyretola; den, som etlar ut, gjere det i god Tru; den, som er Fyrestandar, vere det med Umhug; den, som er Fyrestandar, vere det med Umhug; den, som gjerer Miskunn, gjere det med Blidlæte!
9 Kjærleiken vere utan Fals, styggjest ved det Vonde, halde fast ved det Gode!
10 Vere venelskne med kvarandre i Broderkjærleike; kvar søkje aa vera fremst i Vyrdnad fyre kvarandre!
11 Vere ikkje kjølne i dykkar Ihuge, vere brennande i Anden, tene Herren!
12 Vere glade i Voni, toluge i Trengsla, trottuge i Bøni!
13 Syne Samhug med dei Heilage i deira Trong; vere gjerna gjestmlide!
14 Velsigne deim, som forfylgja dykker; velsigne og banne ikkje!
15 Gledje dykker med dei Glade, og graate med dei Graatande!
16 Vere samlynde med kvarandre; traa ikkje etter det Høge, men halde dykker gjerna til det Laage; verte ikkje sjølvkloke!
17 Give ikkje Nokon Vondt fyre Vondt; leggje Vinn paa Godt fyre alle Manns Aasyn!
18 So framt det er moglegt, so halde Fred med alle Menneskjor, der som det stend til dykker!
19 Hemne dykker ikkje sjølve, mine Elskade! men give Vreiden Umrøme; for det er skrivet: „Hemnen høyrer meg til; eg vil gjera Heimgjeld, segjer Herren.“
20 Dersom daa Fienden din hungrar so giv honom aa eta; dersom han tyrster, so giv honom aa drikka; for naar du gjerer det, hopar du gloande Kol paa Hovudet hans.
21 Lat ikkje det Vonde yvervinna deg; men yvervinn det Vonde med det Gode!
Kvar Menneskja vere dei fyresette Styremagter lydug! for der er ikkje Styremagt utan av Gud; men dei Styremagter, som ero, dei ero skipade av Gud;
2 so at den, som set seg imot Styremagti, han stend Guds Skipnad imot; men dei, som standa imot, skulo faa sin Dom.
3 For dei Styrande ero ikkje til Rædsla fyre gode Gjerningar, men fyre vonde. Vil du daa ikkje ræddast fyre Styremagti, so gjer det Gode, og du skal hava Ros av henne;
4 for ho er Guds Tenar, deg til Gode. Men gjerer du det Vonde, so ræddast! for ho ber ikkje Sverdet fyre inkje; for ho er Guds Tenar, ein Hemnar til Vreide yver den, som gjerer det Vonde.
5 Difyre er det naudsynlegt aa vera lydug, ikkje berre fyre Vreidens Skuld, men og fyre Samvitet.
6 Difyre leggja de daa og Skatt; for dei ero Guds Tenarar, som just taka Vare paa dette.
7 Give daa Alle det, de ero deim skulduge: den Skatt, som Skatt skal hava, den Toll, som Toll skal hava, den Age, som Age skal hava, den Æra, som Æra skal hava.
8 Verte Ingen nokot skulduge, utan det aa elska kvarandre; for den, som elskar den Andre, heve uppfyllt Logi.
9 For det Ord: Du skal ikkje driva Hor, du skal ikkje slaa i Hel, du skal ikkje stela, du skal ikkje bera falskt Vitne, du skal ikkje lysta, og um der er nokot annat Bodord, det vert atter samanteket til eitt i dette Ord: du skal elska Næsten din som deg sjølv.
10 Kjærleiken gjerer Næsten inkje Vondt; difyre er Kjærleiken Uppfylling av Logi.
11 Og dette gjeld det um no, daa me kjenna Tidi, at Timen er komen, daa me skulo vakna upp or Svevne; for Frelsa er oss nærre no, enn daa me tok ved Trui.
12 Det lid med Natti, og det stundar til Dag; lat oss daa leggja Verki fraa Myrkret av og taka Vaapen fyre Ljoset paa!
13 Lat oss ferdast sømelege som um Dagen, ikkje i Svir og Drykk, ikkje i Lauslivnad og Utugt, ikkje i Kiv og Ovund.
14 Men iklæde dykker Herren Jesus Kristus, og gjere dykker ikkje Umsut fyre Kjøtet til aa vekkja Lyster!
Men take vel ved den, som er veik i Trui, utan aa døma Tankarne hans!
2 Den Eine heve Tru til aa eta alle Slag; men den Veike et berre Urter.
3 Den, som et, mismæte ikkje den; som ikkje et; og den, som ikkje et, døme ikkje den, som et; for Gud heve vedteket honom.
4 Kven er du, som dømer ein framand Dreng? Han stend elder fell fyre sin eigen Herre; men han skal verta standande; for Gud er megtug til aa halda honom uppe.
5 Den Eine held ein Dag hæv framfyre ein annan; den Andre held alle Dagar like; kvar vere fullviss i sin eigen Hug!
6 Den, som mæter Dagen, gjerer det fyre Herren; og den som ikkje mæter Dagen, gjerer det fyre Herren. Den, som et, gjerer det fyre Herren, for han takkar Gud; og den, som ikkje et, gjerer det fyre Herren og takkar Gud.
7 For Ingen av oss liver fyre seg sjølv, og Ingen døyr fyre seg sjølv;
8 for um me liva, so liva me fyre Herren, og um me døy, so døy me fyre Herren; so anten me liva elder dø, høyra me Herren til.
9 For dertil døydde Kristus og stod upp og vart livande atter, at han skulde vera Herre baade yver Daude og Livande.
10 Men du, kvi dømer du Broder din? elder du, kvi mismæter du Broder din? for me skulo alle verta framførde fyre Kristi Domstol.
11 For det er skrivet: „So sannt som eg liver, segjer Herren, so skal kvart Kne bøygjast fyre meg, og kvar Tunga skal lova Gud.“
12 So skal daa kvar og ein av oss gjera Gud Rekneskap fyre seg sjølv.
13 Difyre, lat oss ikkje lenger døma kvarandre, men døme helder so, at de ikkje maa leggja Støyt elder Avstygging fyre Broder dykkar!
14 Eg veit og er viss paa det i Herren Jesus, at ingen Ting er urein i seg sjølv; men fyre den; som held Nokot fyre ureint, fyre honom er det ureint.
15 Men dersom Broder din vert harmad ved din Mat, so fer du ikkje lenger fram i Kjærleike. Fortjona ikkje ved din Mat den; som Kristus er daud fyre!
16 Lat daa ikkje Eignaluten dykkar verta spottad!
17 For Guds Rike er ikkje Eting og Drikking, men Rettferd, Fred og Gleda i den Heilage Ande.
18 For den, som tener Kristus deri, han er vellikad av Gud og godkjend av Menneskjom.
19 Lat oss difyre traa etter det, som tener til Fred og Uppbygging innbyrdes!
20 Riv ikkje Guds Verk ned fyre Mats Skuld! Alt er vel reint, men det er vondt fyre den Menneskja, som et med Samvitsstøyt.
21 Det er godt aa ikkje eta Kjøt elder drikka Vin elder gjera Nokot; som Broder din støytest elder styggjest elder vanstyrkjest ved.
22 Du heve Tru; hav henne hjaa deg sjølv fyre Gud! Sæl er den, om ikkje dømer seg sjølv i det, som han finn fyre godt.
23 Men den Tvilande — dersom han et, so er han fordømd, fyredi det ikkje er gjort av Tru; men Alt, som ikkje er av Tru, det er Synd.
Men me, som ero sterke, me ero skulduge til aa bera Vanstyrken hjaa dei Veike og ikkje vera oss sjølve til Hugnad.
2 Kvar av oss vere Næsten til Hugnad til det Gode, til Uppbygging!
3 For Kristus livde helder ikkje seg sjølv til Hugnad, men som skrivet er: „Hædningarne deira, som hæda deg, dei fall paa meg.“
4 For Alt, som fyrr er skrivet, det er skrivet oss til Lærdom, at me skulo hava Von ved det Tolmøde og den Trøyst, som Skrifterna giva.
5 Men den Gud, som giv Tolmødet og Trøysti, han give, at de maa vera samlynde med kvarandre etter Kristi Jesu Vilje,
6 so de samheldige, med ein Munn, kunna prisa Gud og vaar Herre Jesu Kristi Fader!
7 Difyre, take ved Kvarandre, liksom og Kristus tok ved oss til Guds Æra.
8 Men eg segjer, at Jesus Kristus er vorten ein Tenar fyre dei Umskorne, fyre Guds Sannleike, til aa stadfesta Lovnadarne til Federne;
9 men at Heidningarne skulo prisa Gud fyre Miskunn, som skrivet er: „Difyre vil eg prisa deg millom Heidningar og lovsyngja ditt Namn.“
10 Og atter segjer Skrifti: „Fagne dykker, Heidningar, saman med hans Folk!“
11 Og atter: „Love Herren, alle Heidningar! og prise honom, alle Folk!“
12 Og atter segjer Esaias: „Det skal vera Roti av Isai og han, som reiser seg til aa raada yver Heidningom; paa honom skulo Heidningarne vona.“
13 Men den Gud, som giv Von, han fylle dykker med all Gleda og Fred i Trui, at de kunna vera rike paa Von ved Krafti av den Heilage Ande!
14 Men eg er og sjølv fullvissad um dykker, mine Brøder! at de og ero fulle av Godleike, fyllte med all Kunnskap, og føre ogso til aa aaminna kvarandre.
15 Men endaa heve eg til Deils skrivet nokot djervt til dykker, Brøder! med di eg atte vilde aaminna dykker, etter den Naade, som er meg gjeven av Gud,
16 at eg skal vera Jesu Kristi Altartenar fyre Hedningarne og embætta som Prest med Guds Evangelium, at Ofret av Heidningom maa verta vellikat, helgat ved den Heilage Ande.
17 Difyre heve eg Ros i Kristo Jesu i det, som høyrer Gud til.
18 For eg vil ikkje vaaga meg til aa tala um Annat enn det, som Kristus heve verkat ved meg til aa føra Heidningarne til Lydnad, ved Ord og Gjerning,
19 ved Krafti av Teikn og Under, ved Krafti av Guds Ande, so eg fraa Jerusalem og rundt ikring alt til Illyria heve fullt kunngjort Kristi Evangelium,
20 men daa soleides, at eg sette mi Æra i aa forkynna Evangeliet, ikkje der som Kristus alt var nemnd, at eg ikkje skulde byggja paa framand Grunnvoll,
21 men, som skrivet er: „Dei, som inkje er kunngjort um honom, skulo sjaa, og dei som ikkje hava høyrt, skulo skyna.“
22 Dermed er eg og jamnaste vorten hindrad fraa aa koma til dykker.
23 Men no, daa eg ikkje lenger heve Rom i desse Landslag, men i mange Aar heve lengtat etter aa koma til dykker,
24 no vil eg, naar eg fer til Spania, koma til dykker; for eg vonar aa sjaa dykker paa Gjenomferdi og faa Fylgjeskap av dykker dit, naar eg fyrst i nokon Mun heve fenget mitt Nøgje av dykker.
25 Men no fer eg til Jerusalem i ei Ærend fyre dei Heilage.
26 For Makedonia og Akaja hava funnet fyre godt aa gjera eit Samanskot til dei Fatige millom dei Heilage i Jerusalem.
27 Dei hava funnet so fyre godt, og dei ero og deira Skuldmenner; for naat Heidningarne hava fenget Lut i deira andelege gode Ting, so ero dei og skulduge til aa tena deim med dei timelege.
28 Naar eg daa heve fullført dette og trygt fenget denne Frukt i deira Hender, so vil eg fara derfraa gjenom dykkar Land til Spania.
29 Men eg veit, at naar eg kjem til dykker, so vil eg koma med ei Fylla med Velsigning av Kristi Evangelium.
30 Men eg aaminner dykker, Brøder, ved vaar Herre Jesus Kristus og ved Andens Kjærleike, um aa strida med meg i Bøner fyre meg til Gud,
31 at eg maa ganga fri fyre dei Vantruande i Judæa og mi Ærend til Jerusalem verta dei Heilage til Hugnad,
32 so eg kann koma til dykker meg Gleda, um Gud so vil, og kvikast up i Samvære med dykker.
33 Men den Gud, som giv Freden, vere med dykker alle! Amen.
Men eg bed um dykkar Godvilje fyre Føde, Syster vaar, som er Tenestekvinna fyre Kyrkjelyden i Kenkrea,
2 at de maa taka vel ved henne i Herren, som det sømer dei Heilage, og stydja henne med Alt, som ho treng til av dykker; for ho heve og voret til Studnad fyre Mange, og fyre meg sjølv med.
3 Helse Priskilla og Akvilas, mine Medverkarar i Kristo Jesu,
4 som hava vaagat sitt eiget Liv fyre mitt, — som ikkje berre eg takkar, men og alle Kyrkjelydar av Heidningom;
5 og helse Kyrkjelyden i deira Hus. Helse Epænetus, min Elskade, som er Fyrstegrøda av Akaja fyre Kristus.
6 Helse Maria, som heve arbeidt myket fyre oss.
7 Helse Andronikus og Junias, mine Skyldfolk og Medfangar, som ero namngjetne millom Apostlom, som og fyrr meg ero komne til Kristus.
8 Helse Amplias, min Elskade i Herren.
9 Helse Urbanus, vaar Medverkar i Kristo, og Stakys, min Elskade.
10 Helse Apelles, den Velrøynde i Kristo. Helse deim, som høyra til Aristobulus’ Hus.
11 Helse Herodion, Skyldingen min. Helse deim, av Narkissus’ Hus, som ero i Herren.
12 Helse Tryfæna og Tryfosa, som hava arbeidt i Herren. Helse Persis, den Elskade, som heve arbeidt myket i Herren.
13 Helse Rufus, den Utvalde i Herren, og hans og mi Moder.
14 Helse Asynkritus, Flegon, Hermas, Patrobas, Hermes og Brøderne hjaa deim.
15 Helse Filologus og Julia, Nereus og Syster hans og Olympas og alle dei Heilage hjaa deim.
16 Helse kvarandre med ein heilag Kyss. Kristi Kyrkjelydar helsa dykker.
17 Men eg aaminner dykker, Brøder, um aa gjæta paa deim, som valda Tvidrætte og Avstyggingar imot den Lærdomen, som de hava lært, og halde dykker fraa deim!
18 For slike tena ikkje vaar Herre Jesus Kristus, men sin eigen Buk, og med smjugande Ord og smeikjande Tale daara dei Hjarto paa dei Godtrugne.
19 For Ordet um dykkar Lydna er komet utyver til Alle; difyre gled eg meg yver dykker; men eg ynskjer, at de skulo vera vise til det Gode, men reine fyre det Vonde.
20 Men den Gud, som giv Freden, skal braadt knysja Satan under Føterne dykkar. Vaar Herre Jesu Kristi Naade vere med dykker! Amen.
21 Tomotheus, Medverkaren min, og Lukius og Jason og Sosipatros, Skyldingarne mine, helsa dykker.
22 Eg Tertius, som skriv Brevet, helsar dykker i Herren.
23 Gajus, som er Vert fyre meg og heile Kyrkjelyden, helsar dykker. Erastus, Rekneskpsføraren i Byen, helsar dykker, og Broderen Kvartus.
24 Vaar Herre Jesu Kristi Naade vere med dykker alle! Amen.
25 Men honom, som er megtug til aa styrkja dykker etter mitt Evangelium og Forkynningi um Jesus Kristus, etter Openberringi av den Løyndomen, som heve voret duld fraa ævelege Tider,
26 men no er komen til Synes og ved profetiske Skrifter, etter den ævelege Guds Bod, kunngjord fyre alle Heidningar til aa verka Lydnad mot Trui,
27 honom den eien vise Gud, ved Jesus Kristus, vere Æra i all Æva! Amen.