Norges gamle Love/II/Hirdskraa

Norges gamle Love intill 1387

Utgitt av R. Keyser og P. A. Munch, Chr. Gröndahl, 1848 (Bind 2, s. 387-450).

bookNorges gamle Love intill 1387Chr. Gröndahl1848ChristianiaBind 2387-450

V.

Hirdskraa,

udgiven af Kong Magnus Haakonssön.

Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/406 Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/407 Her hæfr upp hirðlogh Noreghs konongs ok hans hirðmanna.^[1]

1 Þat er uphaf hirðlagha uara at Jhesus Christus guðs sun or uarar Fru sancta Mariu mơŋiar hin frooxæſti ſannr gud oc madr. fonongr allra fononga að huerium³ allit ualld+ stiorn oc uirðing." han ses værnd oc uarðvæizla vars herra .n.8 Noreghs lononge oc allra hans handgeng(i)nna manna. oc allra triſtinna manna æiliylega. I þeſſ hins ſama uars herra Iheſus Chriſtus namène skal uar [loghlegr³ Noregho kon- ongr¹o hans þion raða bode oc banne oc utɲorum varom innan landz or utan guði till¹¹ dyrðar¹ª fer til fœmbar off till gagns oc þarzenda. Nu ar þui at landz Folkit allt¹³ a mykla lydſkyldu konongdomenum 14 at væita, oc ver allra hælzt sem honum ero handgengnir. oc ar allu landz Folkinu valdir's tonongenom¹6 til hirðar oc hæimolegrar þionostu [oc 117 ollum lufum þeim sem han fær off i hendr til [ubrigðileghs trunaðar¹8 oc pulkominnar19 þionoſtu.20 oc gramti guð at off i æiðumª” varom oc briofum triſtilegħa truª³ er³4 ver brigðumztªð honum i noforu þessu. þa være þæt þarflegt alt men varaðezt þa mŋklu uilliþoku27 er mestr lutr [Folks þessa landz28 hævir [sva hormulega blindabr ar veref.30 af i engu landes 1 oðru zinnaz(³ª [þau dome.³ ³ þar ſem tæknir hava veret imifir mens [ranglega til 26 3 - — 4 ¹) Her hezia upp hyrðlog Noregs konongs of hans handgenginna manna Ovskr. C. D. er hær hiroffre of um kristilega tru of fonongo tryba tall of tofningh Ovakr. E. §er boring (hør upp) hirðra - F. H. Her h. upp hirbre of (egir í fyrſta capitulo huat uer from Fyldughir konungi uarum bæbi handgengnir menn, ok almu: ginn. i Noreghs tonungs riti - G. Her hær upp hirdmenna log – I. Her her hirbæra ok ſegir í sŋrſta capítulo um fristiliga tra - K. L. Her herr upp hirðßra þa ſem ſetti Magnus konungr ſon Getoner konungs of ſegir hon Ovrskr. M. um alla hirbfiðu innan hirbær 1) fannr tilf. F. G. H 1. K. L. *) honum. er- tilf. D. -

) of verallblig tiff. I.

!) virbulegs — tilf, F, G. H. - 1 5) en tilf. B. -

) Magnusar - C.

11) lignar of till. F. 14) fonongmum B. F. G. H. I. [ot B. C. D. E. G. H. - C. D. E. - - E. F. . lage of - 16) Saal. rettet. - tilf. C. of virðing tr->>

)herra F. G. H.

tilf. H. valet 18) (obrigðilegrar K. L. pionofta of hollostu

- ) vara tilf. E. I.
- ) villupofu B. C. F-L.

DISPO - I. - - ballber -

) uer tilf. G. H.
- ) [toglegar Noreghar-D. [togligr konungr -

10 - mgl. I.

) fialrum

1 tilf. X. L A, mgl. I. K. L

1) gramit

24) - f

- ) [polfsens i þessa lande

-

- ) alt — mgl. B. E-K. L.

10) honum H. K. L. 17) [i

- ) Fullkomligrar

-

- ) hollosta

-

- ) orbom B. miði

- - G. H. - F. gremium - G.

- ) viðr

- B. tilf. D. 39) [mgl. - I. 30) þessu - mgl. I. B) Istf. Resten af dette og de 3 folgende Capitler Irar E: ganga þessir tapitulum fua vt fem stendr i landsbøkene. I nazne zodr - B. - - . C. of sonar of heilage anba. La ex ſua harbiega kan til at beraft af engi er þessara til. *1) lande mgl. D.

- ) (bơmi fil
- ) propast nr Finnert

B. F-L. [be bome

- ) Resten af dette og de 3

fgg. Capitler mangle i A, og ere derfor tilføjede efter B. Ogsaa C slutter her Capitlet, tilföjende: eftir þui sem ffenbr i logbotenne flare i triſtinſdomſ beiti í hinum þriðia kapitula. Derpaa folger istf. Cap. 2, 3, 4 kun Overskrift. Her glir Pulu vera erzðir þær sem greina hueſſu ærvazt a Korege fononga riti oc þau fapítula ſem þæim Fylgia eptir þui sem þar flendr (See foran S. 24 fgg.). 1 F-K mangler ogsaa Resten af dette, samt de 3 fgg. Capitler. Digitized by Google Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/409 Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/410 Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/411 Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/412 Side:Norges Gamle Love 2 (1848).pdf/413 [oc um at bœta.^[2] þa skal han þessu iatta folli sinu [með fullri staðfæstu^[3] [æftir þat^[4] sem han er till konongs tækin. þat^[5] iatta ek guði oc hans hælgum monnum oc þui hans^[6] folli sem ek em uværðugr ifir^[7] skipaðr. at ek skal þau kristin logh hallda sem hin hælghi Olafr konongr hox oc adrer hans retter^[8] æftirkomandar hafa nu^[9] samþykt millum konongs oc þæirra er landet byggia. með huara tvæggia samþykt. oc með goðra manna rade vm bota eftir þui uiti sem guð ler mer. Er konongr æighi at æins skylldr at hallda þetta uið þa^[10] sem þa^[11] ero a þingi hia honum. hælldr uið þa alla sem i konongs^[12] þægnskylldu ero alna oc uborna.^[13]

Vm hertogha æið ok iarls.^[14]

7 [Þa skal oc^[15] hertoghi eða iarll þenna æið sværia ef þæir ero ner eða þegar er þæir koma till konongs.^[16] Þess legg ek hond a þessa^[17] hælgha doma oc þui skytr ek til guðs at ek skal vera hollr oc trur minum herra .N. Norex kononge bæðe lœynilegha oc openberlegha oc [þæn luta landz^[18] sem han fær^[19] mer skal ek trulegha^[20] halda [æftir þui skilorði sem han fær mer. oc i alla stade skal ek væita^[21] honum alla þa lyðni sem [godr hertoghe eða iarll skal godom kononge. hallda skal ek oc æíða þa sem han hæfir svoret^[22] ollu landz folkinu eftir þui uiti^[23] sem guð ler^[24] mer. [Guð se mer hollr ef ek satt sæghi.^[25] gramr^[26] ef ek lygr.

Lendra manna æidar.^[27]

8 Þenna eið stolu barrunar^[28] sueria oc hirðstiorar. þess leg ek hond a hælga bok^[29] oc þvi skytr ek til guðs at ek skal vera trur oc hollr minum herra .N. Noregs konongi bæði lœynilega oc openberlega. styrkia skal ek hann oc hans riki med ollum^[30] raðom oc^[31] styrk minum. halda skal ek oc eiða^[32] þa sem hann hæfir suarit^[33] ollo landz folki^[34] eftir (þui) viti^[35] sem guð [mer ler.^[36] sua se mer guð hollr sem ek sat segi gramr ef et lygr.

Vm loghmannz eið.^[37]

9 Nv skolu þenna eið logmenn sueria eða^[38] þan tima er konongr vil, þess leg ek hond a hælga bok^[39] oc þvi skytr ek til guðs at ek skal vera hollr oc trur minum herra .N. Noregs konongi [bæðe lœynilega or openbærliga.^[40] þau log skal ek oc segia þeim monnum sem min herra skipar j minu logsogn sem hin hælgi Olafr konongr hof oc aðrir hans^[41] eftirkomandir hafa nu^[42] samþykt [millum konongs or þeirra^[43] er landet byggia [með huara tueggia samþykt.^[44] En huervetna þar sem logbok skilr eigi skilriklega or. þa skal ek^[45] þvi huers manz mall dœme sem ek vil andsuara firir guði a doms degi [oc eftir viti þui sem guð ler mer^[46] oc þo með þeirra bezto^[47] manna raðe^[48] er þa ero hia mer sua vm rikan sem vm fatœkann. vngan sem vm gamlan. vm osakaðan^[49] sem vm sifiaðan. sua se mer guð hollr sem ek sat segir gramr ef ek lygr.

En þetta er bonda eiðar.

10 En at bøndr oc alþyða viti ſik þvi ſkyldare til eftirlætes20 oc lyðni við (Noregs konong.21 þa ſkolu þeir þænna eið ſueria konongi.22 fua marger men or fylli hue: riu ſem honum likar. þes leg et hond a hælga doma oc þui ſfyt ek til guds at el ſtal vera hour or trur minum herra .n. Noregs tonongi. bæde loynilega oc openbarlige með ollum minum mat oc megin. fvæ ſem goðr þegn ſkal godom lenongi, veita [alla löglega lyöſkyldu með þeim ollum loghum oc23 (unendum ſem hin hælgi O(layr) kon- ongr skipaðe millum lonongs oc bonda24 með huara fueggia ſamþykt, ſva ſe mer guð hollr sem et fat segir gramr25 ex et lygr. Abyrgi et mer³ þenna eið oc ollum þeim ſem j konongſens þegnſkyldu27 ero (çirir alna oc oborna.28 oc hans cids [eigu at²º niota. [ero rigi at eins ſkyldugir þeir at halda þenna eið er ſucria. hældr allir þeir ſem j hans þegnſkyldu³¹ ero alnir oc oborner.32 þvi at Noregs konongr er iamòn: ſkyldr þeim fil rettra mala er heima ero ſem hinum er þa ero a [þingino hia honum.³ ³ - ¹) ollum ynsemb―tilf. L. 10) [mgl. K. Made 10) eptir - tilf. K. - - - 1 30 ⁹) aПa - 1 mgl. K. tilf. K. L *) iattat - K. L. *) I. Folkinu

) Dette Cap. ingl. i D. L. *) bamgl. K

1*) nv ww 1*) (við þá - K. K. *) or

) doma

14) [mgl. K. - K. - P 1*) of ſamþyki tilf, D. K. L.

) { mer - K. L.

11) riettir till. K. 18) [af rieftliga së eptir minni ſamuitzku – K. 17) uitrusfta K. 1*) ſakadan — K, rigt. 2º) hollozftu of þegnfytību – D. K. L.

- ) [fal_ek_honum alla togliga þionaftu ok rietta þegnſkyldu eptir lögum of þrim – L. toghum oc —

24) þeirra sem landet byggia. oc adrer hans reffir eptir komandar haza nu stabreft millum fonongs oc lendzroiffens D. (anby Folksins of abrir hans riettir eptir komendr hapa nu stabzeft. millum konungs of þeirra er lamvit byggia - K. bonba of þeirra manna er landet byggja L. - tilf. K. - K mgl. D. - 21) (fonungi K. L. -

- ) mgl.
) gramt D. **) þer D.

--

- ) riti

- L. **) [allnum of ubornum - D. K. L. **) [vilia - K. Fyldu D. - tilf. D. - - - -

°) abyrgiast — D. L. z) (10:

Sva eru of aller menn i landinu

- ) [mgl. K. þeir sem hans kids eigu af niota

↑ 1
↑ 1
↑ 2
↑ 3
↑ 4
↑ 5
↑ 6
↑ 7
↑ 5
↑ 9
↑ 10
↑ 11
↑ 12
↑ 13
↑ 14
↑ 15
↑ 16
↑ 17
↑ 18
↑ 19
↑ 20
↑ 21
↑ 22
↑ 23
↑ 24
↑ 25
↑ 26
↑ 27
↑ 28
↑ 29
↑ 1
↑ 2
↑ 3
↑ 4
↑ 5
↑ 6
↑ 7
↑ 8
↑ 9
↑ 10
↑ 11
↑ 12
↑ 13
↑ 14
↑ 15
↑ 16
↑ 17
↑ 18
↑ 19

[1] 1

[2] 1

[3] 2

[4] 3

[5] 4

[6] 5

[7] 6

[8] 7

[9] 5

[10] 9

[11] 10

[12] 11

[13] 12

[14] 13

[15] 14

[16] 15

[17] 16

[18] 17

[19] 18

[20] 19

[21] 20

[22] 21

[23] 22

[24] 23

[25] 24

[26] 25

[27] 26

[28] 27

[29] 28

[30] 29

[31] 1

[32] 2

[33] 3

[34] 4

[35] 5

[36] 6

[37] 7

[38] 8

[39] 9

[40] 10

[41] 11

[42] 12

[43] 13

[44] 14

[45] 15

[46] 16

[47] 17

[48] 18

[49] 19

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

Norges gamle Love/II/Hirdskraa

V. Hirdskraa,

Vm hertogha æið ok iarls.[14]

Lendra manna æidar.[27]

Vm loghmannz eið.[37]

En þetta er bonda eiðar.

V.

Hirdskraa,

Vm hertogha æið ok iarls.^[14]

Lendra manna æidar.^[27]

Vm loghmannz eið.^[37]