Side:Aubert - Anton Martin Schweigaards Barndom og Ungdom.djvu/288

Denne siden er korrekturlest

abhorreo, neque tamen cogitatione magnopere delector. Pertinet quidem ad nos notum illud:

„Dat Galenus opes, dat Justinianus honores"

idque adeo, ut quod de utroque dictum est, ad unum Justinianum commode transferas; quippe cum ea sit summi imperii forma, ut, etsi Norvegia regiam agnoscat potestatem, gravissimarum tamen rerum administratio stet penes populi concilium, quod tertio quoque anno ex principibus civitatis, præcipue magistratibus conficitur. Quibus accedit, quod, sublata ex auctoritate publice omni nobilitate hereditaria, confusoque omni nobilium ignobiliumque discrimine, nulli non, etiam obscuriore loco nato, ad summos honores et ambiendos et capessendos liber aditus patet; ita ut, nisi fraus aliqua aut gratia virtuti obicem opponat, meritorum sola et ingenii ratio habeatur. At hæc quomodocunque se habeant, usum, quam praxin dicunt, adeo insito quodam fastidio adversor (sic), ut, si qua siverint vitæ rationes, soli rerum cognitioni vel percipiendæ vel aliis tradendæ me totum sim daturus; quippe unde et veram animi tranquillitatem et solidam, quoad ejus homini tribuitur, felicitatem me nacturum esse non spero tantum, sed confido. Nam externæ res et sensibus blandientes, quas, obstructa rationis luce, cæcorum fere instar venamur, quæque, ut cum Spinoza loquar, ad hæc tria commode rediguntur: libidinem, divitias, honores, quam sint fluxæ et fallaces, hoc ipso triennio, quod pro naturali meo studio a celebriore hominum coetu sejunctum transegi, ex sedula et mei ipsius et universæ rerum naturæ contemplatione mihi videor et planissime perspexisse et ad voluntatem regundam transferre voluisse.

Sed haec hactenus. Ceterum quod ad me meosque adtineat, vix habeo, quod scire operæ pretium sit. Postremis hisce annis, quod omnibus fere, qui vitam agunt sedentariam, accidit, in eam sensim corporis longitudinem excrevi, quæ solitam et plerisque communem staturam excedere videatur. Prospera tamen et utebar cum haec scriberentur, et semper usus sum valetudine, nec morbis nec aliis casibus interrupta. – Fratrem meum natu maximum nuperrime suo consilio mercaturam instituisse, ex literis compereram, quod, quam prudenter temereve fecisset, meum non erat judicare, quippe cui nec causa satis explorata nec subsidia obstaculaque cognita essent. Christianum Gjerløf omnibus copiis florere, ut et quæstuosa mercatura fruentem, et amabilem nactum uxorem, Te, pro commercio, quod ipse cum vestra terra contractum exercet, haud facile latebit. Avunculum quoque meum, cujus tot in me ac tanta collata sunt beneficia, haud infelici successu, etsi ardua molientem, in suo genere versari, sperabam fore ut non invitus acciperes.