Side:Brandt - Forelæsninger over den norske Retshistorie 2.djvu/18

Denne siden er korrekturlest

facto, men først efter Dom (jfr. G. L. 156[1]; F. L. III. 24[2], IV. 30, 62). Gjerningsmanden blev vistnok ogsaa her ved selve sin Gjerning fredløs ligeoverfor den Fornærmede; men hvis han strax tilbød lovlige Bøder „helligede han dermed sin Person, indtil Sagen paa lovlig Maade var afgjort. Blev han greben, maatte Paagriberne ikke dræbe ham: „deres Haand helliger ham til Thinget“; kun de notoriske Misdædere: Drabsmanden, der gribes paa selve Thinget, og Tyven, der gribes med Koster ihænde, har ingen Ret til at fordre Lejde. Men dersom Hævnen rammede Forbryderen, forinden han paa denne Maade havde helliget sin Person, var ogsaa denne lovlig og medførte intet Ansvar (se G. L. 152, 183[3], 189, 195 og 196; F. L. Indl. 6, IV. 10[4], 11, 12, 22, 30; B. R. 42).

  1. Ef þeir synja hánum þinggöngu, þá helga þeir hann ok eyri hans allan.
  2. Engi verðr útlægr, nema hánum stefni þing maðr eða ör eða horn í kaupangi til móts.
  3. G. L. 152: Ef maðr er í flokki veginn, þa er vel, ef hefnt verðr. En ef hann undan rennr til skógs, þá skulu allir eptir renna ok engi fyrir standa. En ef þeir falla, er forstöð veita, þá falla þeir útlagir ok eigi fé þeirra útlagt. En þó at þeir falli eigi, þá skulu þeir þó bœta friðbrot konungi, fjóratigu marka. En ef hann verðr handnuminn í þeirri rás, þá helgar hönd hann til þings ok þeðan til bana. Hafi frændr hins dauða at halda hann, ef þeir vilja, ok halda hann til þings: ellar fœri ármanni konungs; hann er sekr 40 marka, ef hann vill eigi við taka. Lendrmaðr skal við taka, ef eigi er ármaðr til; hann skal ok gjalda 40 marka, ef hann tekr eigi viðr. Nú skal ármaðr konungs eða lendrmaðr fá bana til, ellar gjalda 40 marka. – 183: Ef maðr særir annan í flokki, ef hann býðr lög fyrir sik ok leggr niðr vápn sinn, þá skal hann í fjötur setja. En ef hann deyr ór sárum, þá drepi hann á fœtr hinum dauða, ok leysi svá sik úr fjötri. Nú ef hinn lífir lengr, en hrúfa sé á sari, bœti hánum sárbótum en baugi konungi.
  4. F. L. IV. 10: Ef maðr er særðr a þingi ok renna allir eptir þeim manni til skógs, er víg vakti. Nú verðr hann farinn, þá, ef hann vill at lögum verjast, þá leggi hann vápn niðr ok bjóði løg fyrir sik. En þegar hann er handlagðr eða leggr hann vápn sín niðr, þá er hann friðheilagr maðr, meðan hinn lífir, ok eigi dræpr, meðan hinn er lífs hinn sari. Binda skal þann mann ok ármanni fœra, en hann á vørð at veita ok svá lendrmaðr. Nú ef ármaðr þarf liðs at gæta