sjølvsagt tala — i maalføre alt fraa det stig fram i skrift, og at me endaatil kann fylgja sume av deim gjenom heile den gamalnorske tidi. Men ulikskapen millom maalføri vert aldri so stor at det kann vera tale um meir enn eitt maal med mange greiner. Dei hev alle saman visse gamle ættarmerke sams, som bind deim ihop og skil deim ut fraa andre tungemaal. Ulikskapen er størst millom austlandsk og sudvestlandsk og minst millom sudvestlandsk og islandsk, og millom austlandsk og trøndsk. Nordvestlandsken er liksom ei bru millom sudvestlandsk og trøndsk, og trøndsken ei av bruerne millom nordvestlandsk og austlandsk. Det er dessutan merkande at dei større maalgreinerne som me ovanfor hev skildra, dei hev alt i gamall tid kløyvt seg i mindre greiner, eller at det innanfor maalføri og millom deim hev vore mange yvergangar. Det vert daa ingen rimeleg grunn til aa skilja ut islandsk i dette tidebilet som eit serskilt tungemaal i motsetning til annan norsk; dertil er islandsken altfor lik sudvestlandsk i Norig. Skulde ei slik utskiljing vera rett, vilde det vera sterkare grunnar til aa skilja ut nordvestlandsken, og endaa sterkare til aa skilja ut trøndsk og austlandsk som serskilde tungemaal. Men dette vilde koma i strid med alle vanlege synsmaatar um skilnad millom tungemaal og maalføre.
Dei norske maalføri i vaare dagar er mykje meir ulike kvarandre enn i gamle dagar. Mesteparten av den ulikskapen som der daa var, finn me enno; men dessumfram er der sidan kome noko meir attaat. Likevel vil det knapt falla nokon inn aa tala um meir enn eitt norsk maal, som er tala i mange maalføre.
Den gamalnorske maalformi me brukar i Gamalnorsk ordbok er, som ein snart vil sjaa av prøvorne, bygd paa den (indre) sudvestlandske maalgreini i det 13. hundr., for di det er skrive mest i denne formi, serleg paa islandsk. Fraa islandsk er uppteke hl, hn og hr. Med umsyn til sume andre ting, t. d. lengjingi av vokal framfor lf, lg (halfr, skjalgr) osfr., motsetningspartikelen ú-, og sumt anna hev me fylgt slike sudvestlandske maalføre som i denne vegen synest ha havt same taleskikken som mesteparten av landet elles.
Etter 1350 tek maalføri i Norig ei onnor stemna enn paa Island, og fylgjer i sin vokster dei andre maali i Norder- og Vesterlandi. Men islandsken held uppe den gamle formbygningi, so me i alle høve kann rekna gamalnorsken der til 1400. Fraa den tid denne skilnaden kom, stig islandsk fram med rett til aa kalla seg eit serskilt maal, som sidan veks sin eigen vokster med mindre paaverknad utanfraa enn dei gamle syster-maalføri i Norig.
