Side:Norges gamle Love indtil 1387 Bd. 1 240.jpg

Denne siden er korrekturlest
240 Ældre
Um landaleigur oc um ábúnað oc svá um mála er landbúi andasc. oc um landskylldar lýkt oc húsan. oc landsdróttins saga skal standa nema vitni rindi aptr.

1   Með váttum scal land leiga[1] oc svá leigu giallda. Ábúð iarðar heimilar teciu. en landsleiga heimilar loð oc allan áverca. Sá er farðagr hinn fyrsti er rúmheilagr er eptir þrettánda dag um iól. En ef maðr reiðir fararlass it fyrsta í garð. þá hafi með ser vátta .ij. oc segi þeim til er á iörðu býr. En ef sá kallaz eiga[2] töcu. þá festi hann lög fyrir oc leggi fimtarstemnu með þeim sömu váttum. nema hann fái aðra til. En ef hann leggr eigi fimtarstemnu. þá hafi sá iörð er til reidd.[3] En ef sá er eigi heima er á iörðu býr. þá fari hann[4] með vátta til hins oc segi honum sem fyrst má hann eða bíði hans heiman. þá fari sem áðan var sagt. Hinn scal láta töma holf hús er á býr til þess er hinn tekr iörð ser. ok mánað frá því er hann hefir tekit iörð.[5] hafi hann holf hús. En at útekinni iörðu á hann holf hús til sumarmála oc fiórðung til grass[KM 1] ef hann er búslítsmaðr. En fiórðung scal hann leggia í tröð [oc fiórðung or tröð[6] ef vill með rúg. oc ef gerðir um. þá scal hann hafa alt um haust þó at hann fari af iörðunni. En ef eigi er gerðt um. oc scal hann ecki hafa af nema friólaun eina. Naut scal hafa á sálldssáði hveriu eða gialldi hálfan eyri fyrir hvert er missir. Fimm=mæla land oc þriðiung rossfóðrs. þat eru .x. sumarlöss. ma hann selia öðrum manni at afsáði at orsekiu. oc leyfa má. v. löss viðar oc .iij. scaps.[7] Vetrarmyki scal reiða alla í tröð þar sem úmykiat[8] er. nema þá nott eina er hann ferr á braut um morguninn eptir. En ef tröðin er mykiat. þá scal þar reiða er mest er þörf. oc sanna þat eiði sínum ef landsdróttinn vill. Hús beðo eina skal hafa ef vill. eða giallði landnám ef fleiri eru. Leigu scal lúca at sumarmáli eða sær eða slær þeim er iörð á. Hús scal gera sem scilt er. en ef eigi er gört. þá á landsdróttinn í loði svá micit sem hús metzt.[9] oc se svá sem úlokit se iammicit í landsleigunni. En ef hús ern færri[10] en mælt er. þá scal meta hús þat er[11] hinn scal böta sem metit verðr. oc ef hús fellr niðr. þá scal ecki tré af ellda. en ef elldir. föri nýtt tré í staðinn. eða gialldi landnám eða syni einseiði. oc[12] þá alla er hann á at ábyrgiaz fyrir. En ef fornt hús scal uppreisa oc verðr eigi uppreist. þá scal böta sem menn meta. en ef eigi vill. þá scal landsdróttinn leggia fimtarstefnu oc festa lög fyrir loð hans. oc scal landsdróttinn eiga svá micit í loðinni sem menn meta húsgerðina. nema hann hafi vitni til á fimtarstemnu. at ecki hús var scilt á hendr honum. Landsdróttins saga scal standa um alla ábúð iarðar. nema leiglendingr reki aptr með vitni. Standa scal lanðsdróttins saga .xij. mánaði frá því er hann ferr af iörðu. nema vitni hans er á


Jvfr. Cap. 1. G. 72. 73.

  1. leigia — b. f.
  2. eigi — c. e.
  3. Maaskee reiddi eller reið?
  4. sá — c. d. e.
  5. ser — tilf. c. d. e. f.
  6. [ mgl. b. f.
  7. f. stafs.
  8. mykiat — f.
  9. Saaledes rettet efter den nyere Landslov VII. 2, hvor dette Stykke er optaget. I A. staaer kun mei og derefter et aabent Rum, som til et Par Bogstaver.
  10. verri — den nyere Landslov, sikkert rigtigere.
  11. Udentvivl Feilskrift f. en.
  12. fyrir udeladt?
  1. oc fiórðung til grass — maaskee er her grass en feilagtig Oplösning i den gamle Afskrift af en Forkortning i dens Original, hvilken har skullet betegne crossmessu; jvfr. den nyere Landslov VIII. 8.